Trước khi có dự định sinh em bé, các chị em thường được khuyến cáo bổ sung Acid folic. Với mục đích nhằm tăng cơ hội sinh con bình thường và khỏe mạnh. Vậy acid folic là gì? Làm sao để dùng cho đúng, đủ và an toàn. Chị em hãy cùng đọc ngay bài viết dưới đây để hiểu hơn về nó nhé!
Mục lục
- 1. Acid folic là gì? Vai trò của acid folic?
- 2. Trường hợp nào nên bổ sung acid folic? Bổ sung axit folic với liều bao nhiêu là đủ?
- 3. Bổ sung axit folics trong thời gian bao lâu?
- 4. Nên dùng axit folic trước hay sau ăn?
- 5. Axit folic có tương tác với thức ăn hay thuốc khác không?
- 6. Tác dụng phụ khi dùng quá liều axit folic
- 7. Các sản phẩm bổ sung axit folic tốt nhất trên thị trường
1. Acid folic là gì? Vai trò của acid folic?
1.1. Acid folic là gì?
Acid folic hay Vitamin B9 là dưỡng chất – vitamin quan trọng cho quá trình phát triển và phân chia các tế bào và góp phần quan trọng cho sự hình thành của tế bào hồng cầu, một loại tế bào máu. Bổ sung vitamin B9 trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày, đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh vì nó đóng vai trò trong quá trình tạo ra các tế bào mới, giúp các tế bào tăng trưởng và phát triển.
1.2. Vai trò chung của acid folic
Axit folic tham gia vào quá trình nhân đôi ADN (nhiễm sắc thể của tế bào). Ngoài ra bảo vệ ADN tránh đột biến và giúp đảm bảo tốc độ nhân lên của tế bào. Trong cơ thể, acid folic được khử thành tetrahydrofolat là coenzyme của nhiều quá trình chuyển hoá trong đó có tổng hợp các nucleotide. Do vậy nó ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp ADN, vật chất di truyền quan trọng để hình thành các tế bào mới khỏe mạnh và bình thường. Khi có vitamin C acid folic được chuyển thành leucovorin là chất rất cần thiết cho sự tổng hợp DNA và RNA.
Vitamin B9 cũng cần thiết cho sự sản sinh các hồng cầu. Nó là một tiền chất cần thiết cho sự tổng hợp, sửa chữa và methyl hóa DNA. Cũng là một đồng nhân tố (cofactor) trong nhiều phản ứng khác nhau. Đặc biệt có vai trò quan trọng trong quá trình phân chia và sinh trưởng nhanh của các tế bào như trong quá trình thai nghén và phát triển của cơ thể của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trẻ trong độ tuổi dậy thì.
Acid folic cũng tham gia vào dị hóa (hoán chuyển) một số các acid amin. Như histidin thành acid glutamic, serin và glycin, homocystein thành methionin và sản sinh format. Việc chuyển đổi các acid amin giúp tổng hợp protein hoặc chuyển đổi thành hợp chất hoạt động nhằm cung cấp methyl chính trong cơ thể và cần thiết cho nhiều phản ứng tế bào.
1.3. Vai trò của acid với phụ nữ có thai
Acid folic có vai trò trong quá trình tạo các tế bào mới
Acid folic đóng vai trò thiết yếu đối với sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi. Quá trình phân chia, hình thành tế bào mới và phát triển mô cần có sự có mặt của nó. Đó là lý do tại sao đảm bảo đủ acid folic cả trước và trong khi mang thai lại quan trọng.
Phòng ngừa dị tật bẩm sinh
Năm 1990, một nghiên cứu đã chỉ ra acid folic trong bột mì và các thực phẩm khác giúp tình trạng folate huyết thanh thấp ở phụ nữ có thai và nguy cơ dị tật ống thần kinh ở em bé giảm đáng kể. Các nhà khoa học đã chứng minh bổ sung axit folic trước và trong quá trình mang thai có khả năng làm giảm đáng kể nguy cơ các khuyết tật bẩm sinh nghiêm trọng ở não và tủy sống như khiếm khuyết ở ống thần kinh (NTDs), nứt đốt sống hoặc có thể sinh ra thiếu một phần não bộ.
Ngăn ngừa các biến chứng thai kỳ
Acid folic cũng rất quan trọng đối với sức khỏe của bà bầu. Việc bổ sung axit folic đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ gặp biến chứng liên quan đến thai kỳ. Đặc biệt là tiền sản giật. Ngoài ra, nồng độ folate huyết thanh ở mẹ cao có liên quan đến việc giảm đáng kể nguy cơ sinh non
Bên cạnh đó, acid folic cũng có thể ngăn chặn sự gia tăng quá mức homocysteine, chỉ số được cho là có nguy cơ gây sảy thai và tiền sản ở phụ nữ vào những tháng cuối thai kỳ.
Phòng tránh bệnh thiếu máu
Axit folic đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc cung cấp các tế bào máu cho cơ thể. Chúng giúp tạo ra các tế bào mới, bao gồm hồng cầu. Vì vậy nên cần bổ sung đầy đủ axit folic cho mẹ bầu và thai nhi để ngăn được tình trạng thiếu máu. Tránh xảy ra các trường hợp sảy thai, sinh non,…
1.4. Vai trò của acid folic với trẻ em
Thúc đẩy sự phát triển thần kinh và trí tuệ của trẻ
Ngoài tác dụng bảo vệ chống lại các dị tật bẩm sinh, bổ sung axit folic trong giai đoạn thai kỳ có thể cải thiện sự phát triển thần kinh và chức năng não ở trẻ em, cũng như bảo vệ chống lại các rối loạn phổ tự kỷ.
Khả năng ngôn ngữ của trẻ
Axit folic đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ trẻ chậm phát triển ngôn ngữ. Một nghiên cứu năm 2011, khi so sánh giữa các bà mẹ có sử dụng và các bà mẹ không sử dụng axit folic thì nhận thấy rằng, các bà mẹ sử dụng axit folic trong khoảng 4 tuần trước khi mang thai giảm thiểu nguy cơ sinh con bị chậm phát triển ngôn ngữ. Vì vậy, axit folic có rất nhiều lợi ích cho mẹ và thai nhi.
Sức khỏe trẻ nhỏ
Axit folic còn có vai trò ngăn chặn những dị tật bẩm sinh ống thần kinh nằm xung quanh hệ thần kinh trung ương và những dị tật về não, tủy sống.
1.5. Một số vai trò khác của axit folic
Tăng cường chức năng não bộ
Một vài nghiên cứu của các nhà khoa học tại Hàn Quốc đã chỉ ra rằng nồng độ folate huyết thanh thấp có liên quan đến suy giảm chức năng não và tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Ngay cả cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh, nhưng với người lớn tuổi, nếu mức folate trong máu thấp thì nguy cơ suy giảm trí cao hơn.
Điều trị thiếu folate
Sự thiếu hụt acid folic có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng. Bao gồm thiếu máu nguyên bào khổng lồ, dị tật bẩm sinh. Đặc biệt suy giảm tâm thần, suy giảm chức năng miễn dịch và trầm cảm. Việc bổ sung vitamin B9 có thể cải thiện tình trạng này.
Điều trị bổ sung các rối loạn sức khỏe tâm thần
Theo Ansley Bender và cộng sự, lượng folate trong máu ở những người trầm cảm thấp hơn những người bình thường
Các nghiên cứu cho thấy bổ sung axit folic và folate có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm khi được sử dụng cùng với thuốc chống trầm cảm.
Tóm lại, bổ sung acid folic đúng và đủ hàng ngày là cần thiết. Đặc biệt là với phụ nữ có thai và trẻ em.
2. Trường hợp nào nên bổ sung acid folic? Bổ sung axit folic với liều bao nhiêu là đủ?
2.1. Trường hợp nào nên bổ sung acid folic?
Nên uống axit folic khi nào?
Thiếu hụt acid folic
Bổ sung axit folic khi cơ thể bị thiếu axit folic, dấu hiệu nhận biết:
- Gặp vấn đề nhận thức như trầm cảm, khó tập trung, dễ quên, cáu kỉnh, sa sút trí nhớ
- Đau nhức cơ thể
- Da nhợt nhạt
- Khó thở
- Vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn, đau bụng và tiêu chảy, chán ăn kéo dài
- Loét miệng, sưng lưỡi
- Giảm vị giác
Với phụ nữ có thai
Axit folic đặc biệt cần thiết cho tất cả các phụ nữ chuẩn bị mang thai. Trong khoảng thời gian ngay trước và ngay sau khi thụ thai, cần ăn đủ axit folic và uống thêm thuốc bổ trợ chứa axit folic, để bào thai được phát triển khỏe mạnh, tránh được các dị tật bẩm sinh nguy hiểm cho thai nhi.
2.2. Bổ sung axit folic với liều bao nhiêu là đủ?
Ở người, phần lớn Vitamin B9 được lưu trữ ở gan, số ít được phân bố trong máu và các mô. Có thể bổ sung Axit folic từ một số loại thực phẩm và cả trong thực phẩm chức năng hỗ trợ sức khỏe. Một số thực phẩm chứa lượng axit folic tự nhiên gồm có:
- Các loại rau xanh như rau chân vịt, diếp cá,… hay đậu bắp, cải xoăn, bông cải, củ cải,… hay các loại hạt như đậu khô hay đậu hà lan,…
- Các loại trái cây như chuối, quả chanh, cam, bưởi, bơ…
- Trứng, gan bò,…
- Ngoài ra, axit folic còn có trong các loại thực phẩm: sữa, ngũ cốc, bột mì,…
Người trưởng thành:
Hàng ngày, cơ thể người trưởng thành cần bổ sung khoảng 400mcg đơn vị folate (DFE).
Với phụ nữ có thai và cho con bú:
Nhu cầu folate tăng lên và lượng folate họ cần bổ sung có thể tăng lên tới 600mcg và 500mcg đơn vị folate mỗi ngày. Lượng khuyến cáo vừa đủ cho mọi phụ nữ trước khi mang thai: 400mcg, trong 3 tháng đầu mang thai: 400 mcg, từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 9: 600mcg, khi cho con bú: 500 mcg. Nếu nạp axit folic từ viên vitamin tổng hợp, các mẹ hãy nhớ kiểm tra xem lượng axit folic trong một liều đã đủ hay chưa. Ngoài ra, mẹ cũng có thể bổ sung axit folic từ thực phẩm.
Với một số chị em có nguy cơ sinh con bị khuyết tật ống thần kinh cao có thể được khuyến nghị nên dùng một liều cao hơn 5 mg axit folic mỗi ngày cho đến khi thai được 12 tuần.
Với trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên:
Lượng folate được khuyến nghị bổ sung như sau:
- Trẻ sơ sinh đến 6 tháng: 65 mcg DFE
- Trẻ 7-12 tháng tuổi: 80 mcg DFE
- Độ tuổi 1-3: 150 mcg DFE
- Độ tuổi 4-8: 200 mcg DFE
- Độ tuổi 9–13: 300 mcg DFE
- Độ tuổi 14–18: 400 mcg DFE
3. Bổ sung axit folics trong thời gian bao lâu?
Acid folic nên được bổ sung hàng ngày qua thực phẩm và không gây hại gì. Tuy nhiên với phụ nữ có thai và cho con bú, nhu cầu acid folic của họ bổ sung thông qua chế độ ăn uống là chưa đủ. Tất cả phụ nữ đang có kế hoạch mang thai hoặc có khả năng mang thai nên bổ sung ít nhất 400-800 mcg axit folic mỗi ngày. Quan trọng nhất là những tháng đầu tiên của thai kỳ. Và cần bổ sung trong suốt giai đoạn mang thai. Kéo dài cho tới khi sinh em bé sau đó khoảng 1-2 tháng.
4. Nên dùng axit folic trước hay sau ăn?
Nên dùng acid folic vào thời điểm nào? Và dưới đây là một vài lưu ý khi sử dụng:
- Với acid folic được tổng hợp có thể được hấp thụ tới gần 100% khi lúc đói. Trong khi đó axit folic có trong thực phẩm bổ sung được hấp thụ khoảng 85%. Dạng folate tự nhiên có khả năng hấp thụ thấp hơn, chỉ khoảng 50%. Vì vậy, nên uống axit folic giữa 2 bữa ăn
- Vitamin C sẽ làm tăng hấp thu sắt. Do đó bạn hãy uống viên sắt – axit folic chung với nước cam hoặc nước trái cây. Tránh uống cùng với nước trà, cà phê, rượu vì axit folic sẽ làm giảm khả năng hấp thu
Nên dùng axit folic một cách chính xác theo quy định của bác sĩ. Không dùng với số lượng lớn hơn hoặc lâu hơn so với quy định. Bởi vì có thể gây tình trạng quá liều
5. Axit folic có tương tác với thức ăn hay thuốc khác không?
Acid folic có thể tương tác với một số loại thuốc thường được kê đơn, bao gồm:
- Methotrexate. Methotrexate là một loại thuốc được sử dụng để điều trị một số bệnh ung thư và bệnh tự miễn dịch. Methotrexat là chất kháng acid folic. Nó ức chế acid folic chuyển thành acid tetrahydrofolic
- Thuốc trị động kinh. Axit folic có thể ảnh hưởng đến thuốc chống động kinh, chẳng hạn như Dilantin, Carbatrol và Depacon. Nồng độ thuốc chống co giật trong huyết thanh có thể bị giảm nếu dùng acid folic nhằm bổ sung thiếu folat.
- Sulfasalazine. Sulfasalazine được sử dụng để điều trị viêm loét đại tràng. Khi sử dụng chung 2 hoạt chất này có thể làm giảm hấp thu acid folic.
- Các thuốc tránh thai uống làm giảm chuyển hóa của acid folic.
- Cotrimoxazol làm giảm tác dụng điều trị thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ của acid folic.
Để tránh tương tác giữa các thuốc, thông báo cho bác sỹ về những thuốc đang sử dụng.
6. Tác dụng phụ khi dùng quá liều axit folic
Đối với việc bổ sung acid folic qua thực phẩm, không có giới hạn trên. Nhưng với viên bổ sung folate, người dùng có thể gặp các tác dụng không mong muốn khi dùng liều folate tổng hợp trên 1.000 mcg.
Các chuyên gia cho rằng, bạn có thể bổ sung liều cao hơn trong một số trường hợp nhất định. Chẳng hạn như trong trường hợp thiếu folate. Nhưng không nên dùng nhiều hơn mức tiêu thụ tối đa có thể chấp nhận được mà không có sự giám sát y tế.
Một nghiên cứu đã báo cáo một trường hợp tử vong do cố ý ăn quá nhiều axit folic
Thực tế, độc tính do acid folic rất hiếm gặp. Bởi vì folate hòa tan trong nước và dễ dàng đào thải ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, nên tránh bổ sung liều cao trừ khi có sự giám sát y tế.
7. Các sản phẩm bổ sung axit folic tốt nhất trên thị trường
7.1. Viên uống Elevit của Úc
Elevit là sản phẩm dành cho bà bầu đứng vị trí dẫn đầu trên bảng xếp hạng những loại thuốc bổ chất lượng tại Úc. Và được tiêu thụ rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới. Đây cũng là thương hiệu các chuyên gia sức khỏe Úc khuyên dùng.
Với thành phần 11 loại vitamin cùng 7 loại khoáng chất thiết yếu, đặc biệt không chứa các tác nhân dị ứng như gluten, trứng, đậu phộng, Elevit cung cấp một lượng lớn vitamin và khoáng chất cho bà bầu và thai nhi, giúp thai nhi tránh các thiếu hụt và khiếm khuyết về sau.
7.2. Viên uống axit folic Prenatal Mutil DHA của Mỹ
Là sản phẩm đến từ thương hiệu Nature Made (Mỹ), mỗi viên uống Prenatal Mutil DHA chứa tới 12 loại axit amin cùng với những khoáng chất cần thiết. Nhờ vậy, Prenatal Mutil hỗ trợ nâng cao sức khỏe cho bà bầu, giảm các triệu chứng ốm nghén, mệt mỏi khi mang bầu. Bên cạnh đó còn bổ sung các vitamin và khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển của em bé. Đồng thời, giảm nguy cơ sinh non, giảm các dị tật ở tim. Hỗ trợ triệu chứng thiếu canxi sau sinh ở mẹ bầu.
7.3. Viên uống Blackmores Folate 500mcg
Blackmores Folate 500mcg là thực phẩm chức năng bổ sung acid folic cho phụ nữ mang thai và nữ giới đang trong độ tuổi sinh đẻ. Sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất bởi thương hiệu Blackmores – hãng dược phẩm lớn và uy tín của Úc. Sản phẩm được khuyến khích sử dụng trước khi mang thai 1 tháng và dùng liên tục trong suốt thai kỳ để phòng ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
7.4. Doppelherz aktiv Omega-3 + Folic Acid
Doppelherz aktiv Omega-3 + Folic Acid là sản phẩm của thương hiệu Doppelherz – một thương hiệu lớn và lâu đời nhất của tập đoàn Queisser Pharma (CHLB Đức – 1897). Với công thức độc đáo chứa hàm lượng dầu cá tự nhiên lớn 2000mg/viên, bổ sung DHA và EPA cho cơ thể giúp hỗ trợ phát triển não bộ, tăng cường thị lực cho bé, ngăn ngừa suy giảm trí nhớ, làm chậm quá trình lão hóa và làm đẹp da cho mẹ. Bên cạnh đó còn có acid folic (600ug), vitamin B6, B12 có tác dụng giúp bảo vệ sức khỏe mẹ và bé, đặc biệt là giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
7.5. Hematoferol
Hematoferol là thực phẩm chức năng của thương hiệu Nutrition Group PLC tới từ Vương quốc Anh
Viên uống chứa acid folic, sắt sumarat cùng với các dưỡng chất khác giúp cung cấp cho bà bầu các dưỡng chất thiết yếu, hạn chế tình trạng thiếu máu, hỗ trợ phòng ngừa dị tật cột sống, não bộ ở thai nhi.
Bên cạnh đó, viên uống Hematoferol còn giúp tăng cường sức khỏe của mẹ bầu, giảm táo bón và cải thiện các biểu hiện khó chịu ở dạ dày trong những tháng cuối thai kỳ. Sử dụng viên uống đều đặn còn đẩy nhanh quá trình hồi phục sau khi sinh.
Để được tư vấn về các vấn đề liên quan đến sức khoẻ vui lòng liên hệ HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.
Tham khảo nguồn:
Nghiên cứu chuyên sâu về các bệnh ngoài da do vi khuẩn , virus ở cả người lớn và trẻ em. chuyên gia tư vấn các tổn thương da liễu như vết thương, vết loét, các bệnh lý chám, chốc, thuỷ đậy, tay chân miệng, zona, herpes… Với mong muốn giúp đỡ người bệnh phục hồi nhanh nhất mà không cần dùng đến kháng sinh, tôi luôn không ngừng tìm tòi những giải pháp đẩy lùi bệnh tật tự nhiên – hiệu quả – an toàn.