Bất dung nạp lactose xảy ra khi cơ thể không tiêu hóa được thành phần lactose trong sữa và các loại thức ăn gây đầy hơi, rối loạn tiêu hóa,… Hiện nay có các xét nghiệm bất dung nạp lactose như thế nào? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để kịp thời xử lý và ngăn chặn biến chứng nguy hiểm để bảo vệ trẻ nhỏ.
Mục lục
1. Bất dung nạp Lactose là gì?
Bất dung nạp lactose là tình trạng trẻ không có/giảm khả năng tiết enzyme lactase, dẫn đến giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu đường lactose.
Lactose là dạng đường có mặt trong rất nhiều loại thức ăn, có chủ yếu trong sữa được tiêu hóa bởi enzym lactase do ruột tiết ra. Tuy nhiên khi thiếu hụt lactase, lactose sẽ không được hấp thu mà di chuyển thẳng xuống ruột già. Tại đây, lactose tương tác với vi khuẩn, lên men sinh hơi và gây ra các rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi,….
2. Biểu hiện của trẻ bất dung nạp lactose
Khi trẻ bất dung nạp lactose, trẻ thường có những biểu hiện sau:
Trẻ buồn nôn, hay nôn trớ, ọc sữa
Đầy hơi, chướng bụng, khả năng chứa sữa, thức ăn trong dạ dày của trẻ kém. Dễ bị kích thích đẩy ngược trở lại thực quản gây nôn trớ.
Trẻ quấy khóc thường xuyên
Do trẻ cảm thấy khó chịu trong người và thêm triệu chứng khó tiêu như đầy hơi chường bụng. Chính vì vậy trẻ thường khóc nhiều hơn.
Bụng trẻ đau quặn, co thắt
Trẻ thường có biểu hiện cong lưng, nắm chặt tay, chân tay co lại.
Trẻ bị đầy hơi, chướng bụng
Sau mỗi lần bú hoặc uống sữa, trẻ thường có cảm giác đầy hơi, chướng bụng kéo dài. Khi lactose không được hấp thu, đi tới đại tràng được lên men yếm khí, tạo nhiều khí hơi trong bụng.
Trẻ tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng, có mùi chua
Lactose khi không được hấp thu được đào thải trực tiếp theo phân. Tới đại tràng, lactose là chất hấp phụ nước mạnh. Tại đây lactose tương tác vi sinh vật, lên men tạo khiến phân lỏng, nhầy, sủi bọt, có mùi chua và có tính acid.
Khi trẻ có những biểu hiện trên các mẹ nên lưu ý đưa trẻ đi khám ngay để có những xử lý kịp thời.
3. Các xét nghiệm chẩn đoán chính xác nhất bất dung nạp Lactose
3.1. Xét nghiệm bất dung nạp lactose: Kiểm tra hơi thở hydro
- Nguyên lý: Dựa trên sự hấp thu lactose ở đường tiêu hóa
- Cách thực hiện: trẻ uống chất lỏng có nhiều đường lactose và nước. Nếu không được tiêu hóa lactose sẽ xuống ruột già, lên men và sinh hơi Hydro. Tùy theo độ hấp thu của cơ thể mà lượng khí Hydro đo được là khác nhau.
- Lưu ý: việc xét nghiệm này cho trẻ sơ sinh rất khó, chính vì vậy cần sử dụng mặt nạ đặc biệt chuyên dụng để việc lấy mẫu hơi thở để kiểm tra hơi thở bằng hydro lactose dễ thực hiện hơn.
- Ý nghĩa: Kết quả kiểm tra cho thấy lượng Hydro tăng hơn 12 phần triệu qua bài kiểm tra lúc đói ban đầu cho thấy trẻ bất dung nạp lactose
3.2. Thử nghiệm dung nạp lactose
- Nguyên lý: Dựa trên nồng độ Lactose bị chuyển hóa thành Glucose trong máu.
- Cách thực hiện: Lấy máu xét nghiệm lúc đói. Sau đó cho uống hỗn hợp chất lỏng có nhiều đường lactose và nước. Hai giờ sau khi uống, trẻ được lấy máu để đo lượng glucose trong máu.
- Lưu ý: Lấy máu hai lần: lúc đói chưa uống hỗn hợp lactose và nước; và sau 2 giờ uống để xét nghiệm
- Ý nghĩa: Nếu lactase được hấp thụ thì sẽ phân cắt thành glucose và hấp thu vào máu, từ đó làm tăng nồng độ glucose máu. Trường hợp glucose máu không tăng, chứng tỏ trẻ bị bất dung nạp lactose
3.3. Xét nghiệm bất dung nạp lactose: Kiểm tra độ chua của phân
- Nguyên lý: Thông thường phân không có acid và mùi chua. Khi Lactose không được tiêu hóa tạo ra acid lactic và các acid khác tạo nên phân có mùi chua
- Cách tiến hành: Cho trẻ uống hỗn hợp lactose và nước. Sau một thời gian, lấy mẫu phân của trẻ đi xét nghiệm
- Lưu ý: Không được sử dụng thực phẩm, thuốc gây ảnh hưởng đến mẫu. Lấy phân nhanh chóng và cho vào ống vô trùng để tránh bị ảnh hưởng bởi vi khuẩn và yếu tố môi trường.
- Ý nghĩa kết quả: Dựa trên chỉ số pH, độ chua, màu sắc, độ đặc
+ Màu sắc: Bình thường từ nâu nhạt đến đậm. Khác thường: vàng nhạt
+ Phân hơi nhão
+ Có mùi chua
+ pH < 5,5 (bình thường 6.5 – 7,5)
Xem thêm: Cập nhật phác đồ xử trí bất dung nạp lactose ở trẻ nhỏ
4. Khi nào trẻ cần được xét nghiệm bất dung nạp lactose
Các triệu chứng của không dung nạp lactose thường xuất hiện từ 30 phút đến 2 giờ, sau khi ăn thức ăn có chứa lactose (sữa và các sản phẩm từ sữa). Vì vậy, khi trẻ có các triệu chứng dưới đây cần được xét nghiệm bất dung nạp lactose:
- Tiêu chảy, đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng, mùi chua, phân sủi bọt.
- Đau quặn bụng: Trẻ cong lưng, nắm chặt tay, liên tục đá hoặc nhấc chân.
- Chướng bụng, đầy hơi: Khi sờ vào bụng trẻ, thấy bụng cứng và to hơn bình thường.
- Buồn nôn và nôn: trẻ thường xuyên buồn nôn và nôn trớ sau khi ăn sữa
5. Xét nghiệm bất dung nạp lactose ở đâu?
Khi trẻ gặp các biểu hiện trên mẹ hãy cho bé đi đến những bệnh viện, cơ sở y tế chuyên khoa Nhi gần nhất để được các bác sĩ tư vấn, xét nghiệm và điều trị kịp thời. Nếu để tình trạng diễn ra lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, làm giảm sức đề kháng và sự phát triển của trẻ nhỏ.
Các mẹ có thể tham khảo một vài địa chỉ dưới đây:
- Bệnh viện Nhi trung ương: 18/879 La Thành – Đống Đa – Hà Nội
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc: 216 Trần Duy Hưng – Cầu Giấy – Hà Nội
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec: 458 Minh Khai – Khu đô thị Times City
- Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 42 – 44 Nghĩa Dũng – Phúc Xá – Ba Đình
Mọi chi tiết thắc mắc xin liên hệ qua HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.
Tham khảo nguồn:
Nguyễn Hương Lan đã bình luận
Bs cho e hỏi bé nhà e từ bé bú kém .đi ngoài nhiều lần trong ngày.phân mùi chua.lỏng.bé hơn 5 tháng mới đc 6kg .e ko biết bé có bị không dung nạp Lactose ko ak
Dược sĩ Hải Yến đã bình luận
Chào bạn, Tình trạng của bé hiện nay khá rõ ràng biểu hiện bất dung nạp lactose. Bạn cần bổ sung lợi khuẩn sớm cho bé và có thể song song dùng sữa mẹ với sữa free lactose phù hợp