Phân sống là một trong những nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân, chậm phát triển thể chất lẫn trí tuệ. Kéo dài tình trạng này có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Xác định nguyên nhân là cách tốt nhất để mẹ có hướng xử trí kịp thời. Bài viết dưới đây giúp mẹ tìm hiểu thế nào là phân sống ở trẻ nhỏ.
Mục lục
1. Phân sống là gì?
Phân sống là tình trạng bé đi đại tiện có lúc phân lỏng, lúc nát, không thành khuôn.
- Trong phân có lợn cợn chất nhầy và thức ăn chưa tiêu hoá hết, thường có mùi chua.
- Trẻ thường đi ngoài 1-3 lần/ngày.
Đây là một trong các biến chứng của rối loạn tiêu hoá mà mẹ nên lưu tâm.
2. Nguyên nhân khiến trẻ đi ngoài phân sống
Đi ngoài phân sống có rất nhiều nguyên nhân gây ra, dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp ở trẻ như:
2.1. Chế độ ăn uống không khoa học
Chế độ ăn của trẻ không đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng như: chất đạm, đường, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất khiến hệ tiêu hoá hoạt động không ổn định.
Cho trẻ ăn dư thừa nhiều chất dẫn tới không hấp thụ hết được hết thức ăn, gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa khiến trẻ hay đi ngoài phân sống.
Mẹ cho trẻ ăn không đúng bữa, ăn nhiều cùng một lúc cũng khiến cơ thể trẻ không hấp thu được dẫn tới phân sống.
2.2. Nhiễm khuẩn, loạn khuẩn đường ruột
Dùng thuốc kháng sinh liên tục khiến hệ tiêu hoá của trẻ bị tổn thương. Do kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi làm giảm hấp thu dưỡng chất của đường ruột dẫn tới trẻ đi ngoài phân sống.
Trẻ sinh non, sinh mổ không được tiếp xúc đầy đủ lượng lợi khuẩn từ mẹ dẫn tới mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Mẹ pha sữa công thức không đúng tỉ lệ, pha sai cũng là nguyên nhân gây ra loạn khuẩn ruột.
Cho trẻ ăn bột sớm. Tinh bột tiêu hoá được nhờ enzyme amylase và ptyalin ở nước bọt. Tuy nhiên, trẻ đến 6 tháng tuổi mới tiết ra nước bọt nhiều. Do đó, cho trẻ ăn bột sớm trước 6 tháng tuổi, dễ gặp tình trạng phân sống.
Hệ miễn dịch của trẻ bị suy giảm, dễ nhiễm virus, vi khuẩn, kí sinh trùng do một số thói quen của trẻ hay môi trường sống của trẻ không đảm bảo vệ sinh, cụ thể:
- Trẻ hay mút tay chân
- Đồ chơi, đồ dùng của trẻ không được lau chùi thường xuyên
- Nước ăn nhiễm khuẩn
- …
» Xem thêm: Loạn khuẩn đường ruột ở trẻ nhỏ: Nguyên nhân và giải pháp
2.3. Do thiếu enzym tiêu hoá
Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, bị tổn thương do dùng kháng sinh, nhiễm khuẩn, viêm đường tiêu hóa cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu hụt enzym phân cắt dinh dưỡng. Thiếu một số loại enzym tiêu hoá như protease, amylase, lactase, cellulase, lipase, khiến thức ăn không được phân huỷ hoàn toàn. Vì thế chúng không được hấp thu tại ruột non mà đẩy thẳng ra ngoài theo đường đại tiện dẫn tới phân sống.
2.4. Tình trạng phân sống do bệnh lý
Hội chứng ruột kích thích (đại tràng co thắt) là một dạng rối loạn chức năng đại tràng. Khi đại tràng co thắt người bệnh thường có các biểu hiện: trẻ bị tiêu chảy hoặc táo bón xen kẽ, đi ngoài phân sống,…
Ngoài ra, còn một số bệnh lý khác như: viêm đại tràng, viêm loét dạ dày,…
» Xem thêm: Rối loạn tiêu hoá ở trẻ – 7 Điều mẹ không thể bỏ qua
3. Hậu quả của tình trạng phân sống ở trẻ
Trẻ đi ngoài phân sống là một trong các triệu chứng của rối loạn tiêu hoá. Nó có thể gây ra hậu quả như:
- Trẻ sẽ bỏ bú, lười bú. Lí do là các chất dinh dưỡng không được tiêu hoá và hấp thu gây ứ đọng, khó tiêu.
- Trẻ chậm tăng cân, suy dinh dưỡng, chậm phát triển về thể chất lẫn trí tuệ.
- Các chất dưỡng chất tồn tại lâu ngày trong đường tiêu hoá của trẻ. Chúng có thể sản sinh độc tố, làm tổn thương hệ tiêu hoá của trẻ.
- Sức đề kháng bị suy giảm nên rất dễ mắc các bệnh về hô hấp và đường tiêu hoá.
- Gây mất cân bằng về hệ vi sinh đường ruột. Từ đó gây ra tình trạng viêm nhiễm, hoại tử đường tiêu hoá, tổn thương hậu môn.
Trường hợp trẻ đi ngoài phân sống, lợn cợn, có nước và đi ngoài 1-3 lần/ngày thì không đáng lo. Mẹ chỉ cần chăm sóc trẻ, chế độ ăn uống cho trẻ phù hợp, trẻ có thể tự hồi phục, đào thải độc tố và các chất dư thừa ra ngoài cơ thể. Nếu tình trạng này không được phát hiện sớm, kịp thời có thể dẫn tới một số hậu quả nguy hiểm như:
3.1. Phân sống gây mất nước
Trẻ đi ngoài phân sống nhiều lần trong ngày khiến cơ thể mất nước. Khi trẻ mất nước quá nhiều dẫn tới nhịp tim tăng, tụt huyết áp, kéo theo mất cân bằng chất điện giải trong cơ thể trẻ có nguy cơ bị co giật do thiếu calci, yếu cơ do thiếu kali,…
Biểu hiện trẻ mất nước như:
- Môi khô có thể dính lại
- Da khô, lạnh
- Mắt trũng
- Trẻ hay buồn ngủ
- Khóc ít hoặc khóc không có nước mắt
3.2. Phân sống kéo dài gây suy dinh dưỡng
Trẻ đi ngoài phân sống nhiều khiến các lông mao của ruột bị tổn thương, gây kém hấp thu các chất dinh dưỡng vào cơ thể. Từ đó khiến cơ thể trẻ gầy yếu, suy dinh dưỡng, chậm tăng cân, kém vận động ảnh hưởng rất lớn tới sự phát triển toàn diện của trẻ sau này.
Để tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ, trí thông minh, khả năng giao tiếp và tăng khả năng mắc nhiều bệnh tật cho trẻ.
Một số biểu hiện trẻ bị suy dinh dưỡng:
- Mệt mỏi, uể oải, giảm vận động
- Teo dần lớp mỡ dưới da
- Trẻ hay quấy khóc, ngủ ít
- Do sức đề kháng giảm nên dễ mắc các bệnh nhiễm trùng
- Tóc móng khô, dễ gãy rụng
Trên đây là một số hậu quả thường gặp khi trẻ đi ngoài phân sống. Mẹ nên theo dõi các biểu hiện của trẻ để xử trí kịp thời và điều chỉnh chế độ ăn phù hợp cho trẻ để trẻ hệ tiêu hoá của trẻ hoạt động tốt hơn, có lợi cho sự phát triển của trẻ.
4. Xử trí khi trẻ đi ngoài phân sống
Để trẻ có đường tiêu hoá khoẻ mạnh, ngăn ngừa tình trạng đi ngoài phân sống tái phát thì mẹ có thể tham khảo các cách sau đây:
4.1. Bổ sung lợi khuẩn
Lợi khuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hoá. Nó giúp tiêu hóa phần thức ăn dư thừa hết ở ruột non, giúp ruột hoạt động trơn tru hơn và hấp thu các chất dinh dưỡng cho cơ thể. Trong đó, lợi khuẩn Bifidobacterium chiếm 90% đường tiêu hóa, đặc biệt tại khu vực đại tràng, nhanh chóng phục hồi tổn thương và tiết các enzym hỗ trợ tiêu hóa triệt để thức ăn
4.2. Bù nước
Trẻ đi ngoài nhiều dẫn tới mất nước, mẹ cần phải bổ sung nước kịp thời cho con bằng cách:
- Tăng số lần bú cho con nếu trẻ vẫn đang bú mẹ.
- Cho uống nhiều nước có thể là nước ép trái cây, nước canh, nước lọc,…
- Bù nước bằng dung dịch Oresol. Với trẻ dưới 2 tuổi cho uống 50-100ml sau mỗi lần đi ngoài. Với trẻ 2-10 tuổi cho uống 100-200ml sau mỗi lần đi ngoài.
- Bổ sung kẽm cho trẻ (10; 20mg) hàng ngày từ 10-14 ngày
4.3. Điều chỉnh chế độ ăn cho trẻ
- Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ cần cho trẻ bú sữa mẹ là đủ. Trong trường hợp mẹ không đủ sữa mẹ thì nên bổ sung sữa công thức dễ tiêu hóa cho trẻ như: sữa Similac Newborn, Frisolac Gold,…
- Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi đã biết ăn dặm. Mẹ nên điều chỉnh chế độ ăn dinh dưỡng cân đối, hợp lý. Cần đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất chính: chất bột đường (cháo, cơm,..), chất đạm (thịt, cá, đậu,…), chất béo, vitamin và khoáng chất.
- Mẹ cần phải đảm bảo vệ sinh cho trẻ, ăn chín uống sôi, không ăn các thực phẩm chưa được nấu chín và thức ăn có thể xay nhuyễn để trẻ dễ hấp thu hơn.
- Hạn chế các món chiên xào. Vì chúng rất khó tiêu hoá điều này khiến tình trạng phân sống ở trẻ càng trầm trọng hơn.
- Nên cho trẻ ăn các thức ăn lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước và chia nhỏ bữa ăn trong ngày để hệ tiêu hoá của trẻ không bị quá tải.
- Tạm ngừng ăn đồ tanh như: tôm, cua, cá,…cho tới khi phân trở lại bình thường.
Kết luận
Nguồn tham khảo:
Để biết thêm thông tin vui lòng liên hệ với chuyên gia của chúng tôi qua hotline: 1900 9482 hoặc 096 762 9482.